Terugblik op heiligverklaring Titus Brandsma
Op een zonovergoten Sint-Pietersplein in Rome heeft paus Franciscus zondag 15 mei de Nederlandse pater karmeliet Titus Brandsma heilig verklaard. En het Huis voor de Pelgrim was er met een groep van bijna 250 pelgrims bij.
Vanuit diverse delen van Nederland waren de belangstellenden vrijdag en zaterdag naar Rome gereisd om deze bijzondere plechtigheid bij te wonen. Onder de pelgrims bevonden zich veel familieleden van Titus Brandsma, voor wie deze reis ook een soort familiereünie was. Het was voor het eerst in vijftien jaar dat er weer een Nederlander tot de ‘eer der altaren’ werd verheven, zoals dat officieel heet. De mini-bedevaart naar Rome begon vrijdagavond met een intieme viering de Friezenkerk, pal naast de Sint-Pieter. Bij deze viering was naast een groot deel van de pelgrims van het Huis voor de Pelgrim ook grote afvaardiging van de Nederlandse provincie van de karmelieten aanwezig.
Bisschoppen van de Friezen
Namens de Nederlandse bisschoppenconferentie waren kardinaal Wim Eijk van het aartbisdom Utrecht, bisschop Ron van de Hout van Groningen-Leeuwarden en bisschop Gerard de Korte van Den Bosch aanwezig. Titus Brandsma had in zekere zin met alle drie de bisdommen een link. Hij werd in Friesland geboren, dat nu tot het bisdom Groningen-Leeuwarden behoort, maar in zijn tijd tot het aartsbisdom. Ook werkte hij tot aan zijn dood nauw samen met toenmalig aartsbisschop Jan de Jong. Als pater karmeliet was Titus Brandsma heel actief in het bisdom Den Bosch. Mgr. De Kort omschreef hem daarom ook als “een Friese Brabander”. Toeval of niet, maar alle drie de aanwezige bisschoppen zijn zelf ook bisschop van de ‘Friezen’ geweest en daardoor ook persoonlijk bij het heiligverklaringsproces betrokken.
Op zaterdag 14 mei was er voor de pelgrims gelegenheid om iets meer van Rome te zien en onder leiding van enkele gidsen een paar bijzondere basilieken en overblijfselen van het Romeinse rijk te bezoeken. Zaterdagavond stond een internationale vigilieviering op het programma onder leiding van de generaal overste van de karmelietenorde. In de basiliek van Paulus-buiten-de-Muren hadden zich enkele honderden belangstellenden verzameld. Het was bijzonder om te zien dat ‘onze Titus’ niet alleen in Nederland bekend is, maar op een of andere manier op alle continenten present is.
Op het priesterkoor stond een groot portret van Titus Brandsma met daarvoor een reliekschrijn met een stuk stof zijn habijt. Aan het einde van de viering gaf kardinaal Eijk met deze reliekschrijn de zegen. Na de eucharistieviering vertelde de Amerikaanse pater Michael Driscoll over zijn verering voor Titus Brandsma, op wiens voorspraak hij genas van kanker. Zijn genezing werd als wonder erkend en leidde uiteindelijk tot de heiligverklaring van de Friese pater.
Geen grootse dingen
De belangrijkste dag was natuur zondag 15 mei. De dag begon voor de pelgrims extreem vroeg. Omdat ze al om half acht ’s ochtends op het Sint-Pietersplein moesten zijn en er ook sprake was van enige reistijd, waren de meesten al om vijf uur of half zes ’s ochtends op. Dat vroege opstaan, loonde want daardoor wisten ze een mooie plek in een van de gereserveerde vakken op het plein te bemachtigen. Daar werden de Friese vlaggen uitgepakt die enkele pelgrims van thuis hadden meegebracht. Ook de petjes die de karmelieten in een ‘pelgrimskit’ hadden gestopt, deden in de felle zon goede dienst. Even voor tien uur arriveerde paus Franciscus op het bordes en begon de eucharistieviering, met direct aan het begin de officiële heiligverklaring van maar liefst tien personen. Op alfabetische volgorde was Titus Brandsma de eerste die werd genoemd. Zijn portret hing pontificaal in het midden aan de voorgevel van de Sint-Pieter.
Tijdens de preek wees paus Franciscus erop dat je niet heilig wordt door grootse dingen te doen, maar door alledaagse dingen op een grootse wijze te doen. Of hij daarmee letterlijk doelde op Titus Brandsma is niet bekend, maar het past in ieder geval perfect in diens profiel. Na de viering maakte de paus in zijn open pausmobiel een rondje over het plein, waardoor veel pelgrims in de gelegenheid waren hem van kortbij te zien.
Kijk terug
Voor de meeste pelgrims was maandag de laatste dag van hun verblijf in Rome. ’s Ochtends was er kort tijd voor een bezoek aan de Sint-Pieter, voordat ze naar het vliegveld vetrokken voor de thuisreis. Enkele kleine groepen bleven tot dinsdag in de eeuwige stad en waren daardoor in de gelegenheid om op maandag de dankviering bij te wonen. Deze vond eveneens in de Sint-Pieter plaats, waarbij kardinaal Eijk als hoofdcelebrant optrad.
De plechtigheid met de paus op zondag werd door KRO-NCRV live op NPO2 uitgezonden en is terug te kijken via uitzending gemist. Op zondag 29 mei is er ’s middags om 16.00 uur een nationale dankviering in de Sint-Janskathedraal in Den Bosch. Iedereen is daarbij van harte welkom.